De Australische overheid heeft toegezegd de inwoners van Tuvalu bij te zullen staan in de gevolgen van klimaatverandering, door ze een speciaal visum voor Australië toe te kennen. De eilandstaat in de Grote Oceaan wordt in zijn voortbestaan bedreigd door de stijgende zeespiegel.

Tuvalu kampt met een stijgende zeespiegel

Tuvalu is met een inwoneraantal van 11.200 een van de kleinste staten ter wereld. De eilandengroep bestaat uit negen atollen, die allemaal maximaal 5 meter boven de zeespiegel liggen. Drie eilanden van Tuvalu liggen zelfs minder dan 3 meter boven de zeespiegel. Door zijn lage ligging is de archipel een van de landen die het meest kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering.

Door de opwarming van de aarde en de daardoor stijgende zeespiegel dreigt Tuvalu steeds minder bewoonbaar te worden. Het land dreigt binnen afzienbare tijd zelfs volledig overspoeld te worden. Volgens voorspellingen zou het land nog voor het eind van de eeuw geheel onder water kunnen komen te staan. De Tuvaluaanse minister van Buitenlandse Zaken vroeg tijdens de klimaatconferentie COP26 al aandacht voor deze kwestie, door een symbolische speech te houden waarbij hij tot zijn knieën in het water stond. Australië heeft nu gehoor gegeven aan zijn oproep, door toe te zeggen de inwoners van Tuvalu een visum te gaan verstrekken.

Baanbrekende overeenkomst met Australië

In november 2023 werd op de nabijgelegen Cookeilanden door de Australische premier Anthony Albanese en de premier van Tuvalu, Kausea Natano, het Falepili Union Treaty ondertekend. De overeenkomst komt na herhaaldelijke oproepen tot maatregelen van de regering van Tuvalu aan zowel Australië als Nieuw-Zeeland. Met het verdrag belooft Australië inwoners van Tuvalu asiel en een visum te verlenen, maar ook hulp te bieden bij noodsituaties, zoals een natuurramp of een militaire confrontatie met een derde land.

Hoewel de Australische premier spreekt van een baanbrekende overeenkomst, is dit niet het eerste verdrag met staten die bedreigd worden door de gevolgen van klimaatverandering. Eerder werden al vergelijkbare overeenkomsten opgesteld tussen de Verenigde Staten en andere eilandgroepen in de Grote Oceaan die in hun voortbestaan worden bedreigd, waaronder Palau en de Marshalleilanden. De Verenigde Staten bieden economische steun aan deze eilandstaten in ruil voor militaire toegang tot gebieden op zee.

Jaarlijks 280 visa Australië voor Tuvaluanen

Volgens de Australische premier Anthony Albanese behoren Australië en Tuvalu tot dezelfde Pacifische familie. De premier heeft dan ook aangekondigd de eilandengroep te hulp te schieten door zijn inwoners asiel te verlenen. Deze visumregeling is onderdeel van het eerdergenoemde Falepili-verdrag, het Tuvaluaanse woord voor nabuurschap en wederzijds respect. De samenwerking tussen Australië en Tuvalu is gebaseerd op dit principe van omkijken naar je buren alsof ze tot je familie behoren.

Een van de belangrijkste onderdelen van de overeenkomst is het klimaatasiel dat Australië de inwoners van de archipel aanbiedt. Tuvaluanen zullen in aanmerking komen voor een speciaal visum voor Australië, waarmee ze permanent in het land mogen verblijven. Per jaar kunnen maximaal 280 inwoners van Tuvalu gebruikmaken van de regeling en een permanente verblijfsstatus in Australië ontvangen. Inwoners van Tuvalu krijgen met dit visum de kans om permanent in Australië te wonen, werken en er onderwijs te volgen.

Hulp bij een natuurramp, pandemie of militaire dreiging

Het verdrag houdt niet alleen in dat Australië een visum gaat verlenen aan de inwoners van Tuvalu. Het land heeft ook toegezegd de archipel op andere vlakken te zullen ondersteunen. Zo zal Australië de eilandstaat ook te hulp schieten bij noodgevallen, zoals grote natuurrampen, pandemieën en militaire agressies. Omgekeerd heeft Tuvalu verklaard Australië te zullen raadplegen wanneer het land een overeenkomst sluit met een derde land over veiligheids- of defensiegerelateerde zaken. Hiermee geven de landen een duidelijk signaal af aan China, dat in het Pacifisch gebied een steeds grotere invloed krijgt.

eVisitor visum voor een kort verblijf in Australië

Het klimaatvisum dat voor inwoners van Tuvalu is ingevoerd, is een visum voor een permanente verblijfsstatus in Australië. Dit betekent dat inwoners van Tuvalu met dit visum voor onbepaalde tijd in het land mogen wonen, werken en studeren. Australië biedt daarnaast verschillende visa aan voor een kortdurend verblijf, waaronder ook het eVisitor visum. Dit is het meest aangevraagde visumtype onder Europeanen, onder andere vanwege de eenvoudige aanvraagprocedure en lage kosten. Het eVisitor visum kan gebruikt worden voor een toeristische of zakelijke reis naar Australië die hoogstens drie maanden duurt.